food

Burmese cuisine includes a rich collection of dishes and meals found in various regions of the country, which is also known as Myanmar. Owing to the geographic location of Myanmar, Burmese cuisine has been influenced greatly by China, India and Thailand. However, Burmese cuisine has retained unique preparation techniques and distinct flavours, and there are many regional variations of "standard" dishes.
The diversity of Myanmar's cuisine has been contributed by the Burmese alongside the myriad of local ethnic minorities, neighbouring countries and immigrants from India and China. It is characterized by extensive use of fish products like fish sauce and ngapi. Seafood is a common ingredient in coastal cities such as Sittwe, Kyaukpyu, Mawlamyaing (formerly Moulmein), Mergui (Myeik) and Dawei, while meat and poultry are more commonly used in landlocked cities like Mandalay. Freshwater fish and shrimp have been incorporated into inland cooking as a primary source of protein and are used in a variety of ways, fresh, salted whole or filleted, salted and dried, made into a salty paste, or fermented sour and pressed.
Burmese cuisine also includes a variety of salads (a thoke), centered on one major ingredient, ranging from rice, wheat and rice noodles, glass noodles and vermicelli, to potato, ginger, tomato, kaffir lime, lahpet (pickled tea), and ngapi (fish paste). These salads have always been popular as fast foods in Burmese cities.
A popular Burmese rhyme sums up the traditional favourites: "A thee ma, thayet; a thar ma, wet; a ywet ma, lahpet" (အသီးမှသရက်၊ အသားမှဝက်၊ အရွက်မှလက်ဖက်။), translated as "Of all the fruit, the mango's the best; of all the meat, the pork's the best; and of all the leaves, lahpet's the best".

ခ်စ္ေသာေမာင္ႏွမမ်ားအားလံုး မဂၤလာပါရွင္။ ဒီေန႕မွာေတာ့ စီေဘာက္စ္ထဲမွာ မguiness လာေမးထားတဲ့ "ျမန္္မာအစားအစာေတြ ဘူေဖးလ္ေကၽြးခ်င္လုိ႕ပါေနာ္ ၁၁. ၇ အမွီေပါ့" ဆုိေတာ့ အျမန္ဆံုး စဥ္းစားေပးျပီး မွ်ေ၀လုိက္ရပါတယ္ရွင္။

ဘယ္ႏုိင္ငံမွာေနတာလဲ၊ ဘယ္လူမ်ဳိးနဲ႕ လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ကုိ ေကၽြးခ်င္တာလဲ ဆုိတာရယ္၊ ခ်က္ျပဳတ္မယ့္ လူအင္အား ဘယ္ေလာက္ရွိလဲဆုိတာေတြရယ္ကုိ  မသိလုိက္လုိ႕ ၀ုိင္းေတာ္သား ကုိတုတ္ၾကီးနဲ႕ တုိင္ပင္ျပီး အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားစီစဥ္ေပးလုိက္ပါ တယ္ေနာ္။

ဘူေဖးေကၽြးတဲ့အခါ အဆင္ေျပရေအာင္လုိ႕ Appetizer, Main Course နဲ႕ Dessert ဆုိျပီး အဓိက သံုးမ်ဳိး ခဲြျပီး လုပ္ေပးထားပါမယ္ေနာ္။

စစခ်င္း Appetizer အတြက္ အသုပ္ေလးေတြနဲ႕ စရင္ေကာင္းမယ္လုိ႕ ထင္မိပါတယ္ေနာ္။ ဟင္းသီးဟင္းရြက္အသုပ္ေလးေတြျဖစ္တဲ့ ျမင္းခြာရြက္သုပ္၊ ေဂၚဖီသုပ္၊ ေက်ာက္ပြင့္သုပ္၊ မန္က်ည္းရြက္ႏုသုပ္၊ ပဲၾကာဆံသုပ္၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီးသုပ္ စသည္ျဖင့္ေပါ့ေလ၊ ၀ယ္လုိ႕ရမယ့္ပစၥည္း ေပၚ မူတည္ျပီး အဆင္ေျပမယ့္အသုပ္ကုိ အနည္းဆံုး (၃) မ်ဳိးေလာက္ ထည့္ေပးလို႕ရပါတယ္ေနာ္။

ဒါ့အျပင္ ဗယာေၾကာ္၊ ၾကက္သြန္ေၾကာ္၊ ေကာ္ျပန္႕ေၾကာ္၊ ဆမူဆာေၾကာ္ စသျဖင့္ေပါ့ေလ၊ အရြယ္ေလးေတြကိုေတာ့ တစ္ခါ၀ါးစားရင္ အေနေတာ္ရွိမည့္ အရြယ္ေလး ေတြေပါ့၊ ဒါမွမဟုတ္လည္း အာလူးကတ္သလိတ္လုိမ်ဳိးေပ့ါေနာ္။ အဲ့ဒါေလးေတြကုိ အခ်ဥ္ရည္ ေကာင္းေကာင္းေလးေဖ်ာ္ ျပီး ဆလတ္ရြက္ေလးေတြနဲ႕  ထည့္ေပးလုိ႕ရေသးတယ္ေနာ္။
ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ခရမ္းခ်ဥ္သီးငါးပိခ်က္၊ ေဂြးသီးငါးပိခ်က္၊ ငါးပိစိမ္းစားသုပ္ စတာေတြကုိ သခြားသီး၊ ခရမ္းၾကြပ္သီး၊ ဆတ္လတ္ရြက္၊ ရံုးပတီသီးေရေႏြးေဖ်ာ၊ မွ်စ္ႏုေလး၊ သရက္သီးစိမ္း စတဲ့အသီးအရြက္ေတြနဲ႕လည္း တည္ခင္းေပးလုိ႕ရပါတယ္ေနာ္။

အထူးအဆန္းေလးျဖစ္သြားေအာင္ ျမန္မာအစားအစာတစ္မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ နန္းၾကီးသုပ္လုိ၊ ေရႊေတာင္ေခါက္ဆဲြသုပ္လုိမ်ဳိးကုိ အရသာရွိရွိ သုပ္ထားျပီး တစ္ပြဲေလာက္ ခ်ထားေပးလုိ႕ ရပါတယ္ေနာ္။

Main Course အတြက္ကေတာ့ ၾကက္သား၊ ၀က္သား၊ ဆိတ္သား၊ ငါး၊ ပုစြန္၊ ျပည္ၾကီးငါး စတာေတြကုိ ခ်က္ျပီး ထည့္ေပးလုိ႕ရပါတယ္။ ၀က္သားသံုးထပ္သားကုိ နာနတ္သီးေလးနဲ႕ အအီေျပေအာင္ခ်က္၊ ဒါမွမဟုတ္ ၀က္သားအသားကုိ အခ်ဳိခ်က္ေလး ႏူးအိအိေလးခ်က္၊ ဒါမွမဟုတ္ ၀က္ကလီစာေလးေတြကုိ စတူးေလးလုပ္၊ တစ္ျခားတစ္ခု ကေတာ့ ၀က္နံရုိးကုိ ႏူးအိေနေအာင္ခ်က္ျပီးေတာ့မွ ၾကံမဆုိင္ေလးအုပ္ ေရက်န္ဆီက်န္ ေလးခ်က္၊ အဲ့ ျမန္မာဆန္ဆန္ ေလး ျဖစ္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ ၀က္သားပုန္းရည္ၾကီးေလးခ်က္ လုိက္ဦးေနာ္။

ၾကက္သားကုိေတာ့ အာလူးေလးနဲ႕ ရုိးရုိးခ်က္တာမ်ဳိးလည္း ထည့္လုိ႕ရသလုိ ၾကက္သား အုန္းႏုိ႕နဲ႕ ပင္စိမ္းေလးအုပ္ျပီး ခ်က္တာလည္း ခ်က္လုိ႕ရပါတယ္ေနာ္။ ဒါမွ မဟုတ္ရင္လည္း ၾကက္သားကုိ မာဆလာေလးအုပ္ျပီးခ်က္ပါေနာ္။
ငါးကုိေတာ့ ငါးနဲ႕ ရွီတာေကးမႈိနဲ႕ အခ်ဳိခ်က္ေလးေပါ့၊ အဲ့ဒါမ်ဳိးေလး ခ်က္ၾကည့္ပါ ဦးေနာ္။ ငါးၾကီးသားကုိ အလယ္ရုိးနဲ႕ ေဘးဆူးေတာင္ေတြ မပါေအာင္ ကုိင္ျပီးေတာ့မွ အသားတံုးေလးေတြခ်ည္း လွီးယူပါေနာ္။ ျပီးေတာ့ ခ်င္းရည္ေတြနဲ႕ နယ္ျပီး ဆား၊ သၾကားတုိ႕နဲ႕အတူေရာနယ္ျပီး ၁ နာရီေလာက္ ႏွပ္ထားပါေနာ္။ ျပီးေတာ့ ၾကက္သြန္ျဖဴ ဓားျပားရုိက္ရယ္ ၾကက္သြန္နီ ေလးစိပ္ထုိးကုိ ႏွမ္းဆီေမႊးေလးနဲ႕ ဆီသတ္ျပီး ငါးေတြထည့္ျပီး အသာအယာေလး ေမႊေပးပါေနာ္။ ျပီးရင္ ေရစိမ္ထားတဲ့ ရွီတာေကးမႈိေလးေတြကုိ ထည့္ျပီး တည္ေပးပါေနာ္။ ေရခမ္းေလာက္ရင္ ေရကုိ ငါးနဲ႕ မႈိျမဳပ္ေအာင္ထည့္ျပီး ထပ္တည္ေပးျပီးေတာ့ အရသာ အေပါ့အငံျမည္းျပီး ခ်လုိက္ပါေနာ္။ ဟင္းပြဲျပင္တဲ့အခါမွာေတာ့ ၾကက္သြန္ျမိတ္ေလး ျဖစ္ျဖစ္၊ ပင္စိမ္းရြက္ေလးျဖစ္ျဖစ္ အုပ္ျပီး ခ်ေပးပါေနာ္။ တကယ္လုိ႕ ခ်ဳိခ်ဥ္အရသာေလး ၾကိဳက္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ ငရုတ္သီးစိမ္းရယ္၊ ရွာလကာရည္ေလးရယ္ထည့္ေပးပါေနာ္။ အဲ့ဒါဆုိရင္ ငါးက ညွီလည္းမညွီဘဲ အရသာေလးတစ္မ်ဳိးနဲ႕ စားလုိ႕ေကာင္းပါတယ္ေနာ္။ ဒါမွမဟုတ္လည္း ငါးဖယ္ကုိ ဆီေလးထဲ အေပၚယံတင္းရံု ေၾကာ္ျပီးေတာ့ အုန္းႏုိ႕ေလးနဲ႕ ခ်က္တာမ်ဳိးလည္း ေကာင္းပါတယ္ ေနာ္။ ဒါမွမဟုတ္လည္း ငါးခူရဲယုိရြက္၊ ငါးရံ႕အူဟင္း၊ ငါးဥဟင္း၊ ငါးေၾကာ္ႏွပ္ စတာေတြလည္း ထည့္ေပးလုိ႕ရပါတယ္ေနာ္။

ဆိတ္သား၊ အမဲသားတို႕ကုိေတာ့ အတံုးခပ္လတ္လတ္တံုးျပီးေတာ့ ႏူးႏူးအိအိေလး ႏွပ္တာမ်ဳိး ခ်က္လုိ႕ရသလုိ ငရုတ္သီးအေရာင္လွလွေလးနဲ႕ခ်က္၊ ၾကက္သြန္နီအကြင္းလုိက္ ေလးရယ္၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီးေလးေတြရယ္၊ ငရုတ္ပြၾကီးေတြနဲ႕ထည့္၊ ပူစီနံေလးေတြ အုပ္ျပီး ခပတ္လုိ ခ်က္ရင္လည္း ေကာင္းပါတယ္ေနာ္။

တခ်ဳိ႕ကေလ အသားေတြ မစားဘဲ ပင္လယ္စာပဲ စားတတ္တဲ့သူေတြ ပါတတ္ေတာ့ ငါးတုိ႕ ပုစြန္တုိ႕ ျပည္ၾကီးငါးတုိ႕ကုိ ထည့္ေပးရပါမယ္ေနာ္။ ပုစြန္တုိ႕ ျပည္ၾကီးငါးတုိ႕ကုိ ဟင္း အျဖစ္ခ်က္လုိက္တာထက္ အသုပ္ေလးေတြ သုပ္ေပးလုိက္ရင္ ပုိျပီး အရသာရွိေစျပီး ဟင္းပြဲကုိ ဖြယ္ဖြယ္ရာရာ ျဖစ္ေစပါတယ္ေနာ္။ ပုစြန္အစိမ္းသုပ္တုိ႕၊ ငါးအစိမ္းသုပ္တုိ႕လည္း ထည့္လုိ႕ရပါ တယ္ေနာ္။

အသီးအရြက္အတြက္ကေတာ့ ခ်ဥ္ေပါင္ေၾကာ္၊ မႈိကန္စြန္းရြက္ေၾကာ္၊ အစိမ္းေၾကာ္၊ အာလူးအခ်ဳိခ်က္၊ ဟင္းႏုနယ္ရြက္ေၾကာ္၊ ေရႊဖယံုသီးႏွပ္၊ ရံုးပတီသီးႏွပ္၊ ခရမ္းသီးႏွပ္၊ ပဲသီးေတာင့္ေၾကာ္၊ ခ၀ဲသီးေၾကာ္၊ ဗံုလံုသီးႏွပ္၊ ၾကက္ဟင္းခါးသီးေၾကာ္ စသျဖင္ေပါ့ေနာ္။

ျပီးေတာ့ ျမန္မာအစားအစာေတြထဲ မပါမျဖစ္ ဘာလေခ်ာင္ေၾကာ္၊ ငံျပာရည္ေၾကာ္၊ ငါးနီတူေျခာက္ေၾကာ္၊ ငါးေျခာက္ေထာင္းေၾကာ္စတာေလးေတြလည္း ထည့္ေပးပါဦးေနာ္။

အရည္ေသာက္အတြက္ကေတာ့ သီးစံုပဲကုလားဟင္း၊ ပဲနီေလးၾကာဆံဟင္းရည္ စတာေတြအျပင္ စြန္ထန္ဟင္းရည္၊ ၾကံမဆုိင္ဟင္းရည္၊ တံုယမ္းဟင္းရည္၊ ၀က္နံရုိး ေက်ာက္ဖရံုသီးဟင္းရည္၊ ခ်ဥ္ေပါင္ရြက္ဟင္းရည္ စတာေတြကုိလည္း ထည့္ေပးလုိ႕ရပါတယ္ေနာ္။

အခ်ဳိပြဲအတြက္ကေတာ့ ရာသီေပၚ အသီးအႏွံေတြ အနည္းဆံုး (၃) မ်ဳိးကေန (၅) မ်ဳိးထိ ပါမယ္။ ျပီးေတာ့ ျမန္မာဆန္ဆန္ ဆုိရင္ ကန္စြန္းဥနဲ႕သာကူက်ဳိေလး၊ ေက်ာက္ေက်ာ ေလး၊ ဆႏြင္းမကင္းေလး၊ ေကာက္ညွင္းကင္၊ မုန္႕လင္မယား၊ ဘိန္းမုန္႕၊ ေရႊရင္ေအး၊ မုန္႕လက္ေဆာင္း အစရွိတာေတြ ထည့္ေပးလုိက္ႏုိင္ရင္ အဆင္ေျပပါတယ္ေနာ္။

လက္ဘက္ရည္ေကာင္းေကာင္းေလးနဲ႕ ဧည့္ခံခ်င္ရင္ လက္ဘက္ေျခာက္ အခ်ဳိေျခာက္ ႏွပ္နည္းေလး မွ်ေ၀လုိက္ပါဦးေနာ္။ လက္ဘက္ေျခာက္ အခ်ဳိေျခာက္ မရွိခဲ့ရင္ Lipton tea အထုပ္ ၂၀ ကုိ ႏွပ္တဲ့နည္းေလးေပါ့။ အဲ့ဒါဆုိရင္ လက္ဘက္ရည္ ခြက္ (၂၀) ေလာက္ ထြက္မယ္ေနာ္။ ေရေႏြးပြက္ပြက္ဆူေအာင္ အရင္တည္ထားပါေနာ္။ ျပီးရင္ အ၀တ္နဲ႕ ခ်ဳပ္ထားတဲ့ ေရစစ္ထဲကုိ Lipton Tea ထုပ္ေလးေတြ ထည့္ေပးပါ၊ ျပီးေတာ့ ေထာပတ္ (ဂီး) လက္ဘက္စားဇြန္း ၃ ဇြန္းထည့္ပါ၊ ဆား လက္ဘက္စားဇြန္း (၁) ဇြန္းထည့္ပါ။ ျပီးေတာ့မွ ေရေႏြးအုိးထဲကုိ ေရစစ္ေလးထည့္၊ အဖံုးပိတ္ျပီး (၁၅) မိနစ္၊ မိနစ္ (၂၅) ေလာက္ ႏွပ္ေပးပါ ေနာ္။ ျပီးေတာ့ ရလာတဲ့ လက္ဘက္ေျခာက္ႏွပ္ရည္နဲ႕မွ ကုိယ္လုိခ်င္တဲ့ အရသာအတုိင္း ရေအာင္ ႏြားႏုိ႕၊ သၾကား၊ ႏုိ႕ဆီ စတာေတြထည့္ျပီး ေဖ်ာ္ပါေနာ္။ အဲ့ဒါဆုိရင္ေတာ့ ျမန္မာအလြမ္းေျပ လက္ဘက္ရည္ေကာင္းေကာင္းေလး ရႏုိင္ပါ တယ္ေနာ္။

ေရသန္႕ျဖစ္ျဖစ္၊ ေကာက္ညွင္းေမႊးလက္ဘက္ေျခာက္ခပ္ထားတဲ့ ေရေႏြးေလးနဲ႕ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ေနာ္။ အဲ့ဒါေလးေတာ့ထည့္ေပးပါဦး ေနာ္။ ေရေႏြးၾကမ္းနဲ႕ ျမည္းဖုိ႕ကေတာ့ အမဲေျခာက္၊ ဆတ္သားေျခာက္ဖုတ္၊ ငါးေျခာက္ဖုတ္၊ ေျမပဲယုိ၊ ႏွမ္းယုိ၊ အာဒါလြတ္ျပဳတ္ ဆီဆမ္း၊ ပဲျမစ္ျပဳတ္ဆီဆမ္း၊ ထန္းျမစ္ျပဳတ္ဆီဆမ္း၊ ေျပာင္းဖူးျပဳတ္သုပ္ စတာေတြေပါ့ေနာ္။

အဲ့ ႕ ႕ ႕ ေနာက္ဆံုးပိတ္ေတာ့ ေမ့မလုိ႕ လက္ဘက္ႏွပ္ေလးလည္း ထည့္ေပးပါဦးေနာ္။
ဒီေလာက္ဆုိရင္ေတာ့ ဘူေဖးလ္ေကၽြးမယ္ဆုိရင္ အဆင္ေျပေလာက္မယ္လုိ႕ ထင္ပါတယ္ေနာ္။ တျခားေမာင္ႏွမေတြလည္း အၾကံေကာင္းမ်ားရွိတယ္ဆုိရင္ ထပ္ျဖည့္ေပးဖုိ႕ ဖိတ္ေခၚပါရေစရွင္။ မguiness  လည္း ေနာက္သိခ်င္တာမ်ား ရွိခဲ့ရင္ ေမးႏုိင္ပါတယ္ရွင္။
  မွတ္ခ်က္ ။။မမလုဘေလာဒ္ကကူးယူပါတယ္။

Contents

[hide]